Quy hoạch tổng thể phát triển Du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030

1. Sự cần thiết lập quy hoạch

Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam giai đoạn 1995- 2010 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 307/QĐ-TTg ngày 24/5/1995 là lần đầu tiên ngành Du lịch có quy hoạch với những nội dung trọng tâm làm cơ sở định hướng để triển khai chỉ đạo, quản lý các hoạt động của ngành du lịch trên phạm vi cả nước. Quy hoạch đã được tổ chức thực hiện và kết thúc một giai đoạn phát triển 15 năm .

Đánh giá 15 năm thực hiện quy hoạch tổng thể phát triển, ngành Du lịch đã có nhiều tiến bộ và đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Luật Du lịch năm 2005 khẳng định một bước tiến lớn về khuôn khổ pháp lý. Hệ thống quản lý nhà nước về du lịch từ Trung ương tới địa phương không ngừng đổi mới và hoàn thiện cùng với sự hình thành phát huy vai trò của Ban chỉ đạo nhà nước về du lịch. Sự ra đời của Hiệp hội Du lịch Việt Nam; Sự trưởng thành và lớn mạnh không ngừng của hệ thống doanh nghiệp du lịch; Các quy hoạch phát triển du lịch, các chương trình, kế hoạch, đề án, dự án.v.v.. phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch được triển khai rộng khắp trên phạm vi cả nước tạo diện mạo mới cho đất nước và làm tiền đề cho du lịch Việt Nam phát triển trong giai đoạn tiếp theo.

Những kết quả được đánh giá thông qua các chỉ tiêu về lượng khách, thu nhập, tỷ trọng GDP và việc làm đã khẳng định vai trò của ngành Du lịch trong nền kinh tế quốc dân. Ngành Du lịch đã có đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế; góp phần vào xoá đói, giảm nghèo; đảm bảo an sinh xã hội; nâng cao dân trí; bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống; bảo vệ môi trường và giữ vững an ninh quốc phòng.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, đánh giá qua 15 năm thực hiện quy hoạch cho thấy ngành Du lịch phát triển còn nhiều hạn chế và bất cập; nhiều khó khăn, trở ngại chưa có giải pháp thoả đáng; chưa có bước phát triển đột phá để khẳng định thực sự là ngành kinh tế mũi nhọn; kết quả chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của đất nước; phát triển nhưng vẫn ẩn chứa nhiều nguy cơ, yếu tố thiếu bền vững.  

Xu hướng hội nhập, hợp tác, cạnh tranh toàn cầu, giao lưu mở rộng và tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong nền kinh tế tri thức trên thế giới đang tạo những cơ hội to lớn đồng thời cũng là thách thức đối với phát triển du lịch. Chính sách đổi mới, mở cửa và hội nhập của Việt Nam với việc gia nhập các tổ chức khu vực và thế giới đã, đang và sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế đối ngoại, trong đó có du lịch phát triển. Trở thành thành viên thứ 150 của WTO vào năm 2007, Việt Nam đang đón nhận những cơ hội to lớn đối với ngành du lịch như: thu hút ngày càng tăng khách du lịch quốc tế vào Việt Nam; Tăng thu hút đầu tư nước ngoài đi kèm với chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh. Bên cạnh đó, tình hình trên thế giới cũng có nhiều biến động phức tạp về an ninh chính trị, kinh tế, thiên tai, dịch bệnh, khủng bố.v.v…trong đó đáng chú ý là suy thoái kinh tế toàn cầu đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến ngành du lịch Việt Nam.

Cả nước đã hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2006-2010 và Chiến lược phát triển 10 năm 2001-2010 với những thành tựu đáng ghi nhận và những bài học kinh nghiệm quý báu. Bước sang giai đoạn phát triển mới với định hướng chiến lược phát triển của cả thời kỳ được xác định trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI là tập trung phát triển về chiều sâu chất lượng phấn đấu đưa Việt Nam đến năm 2020 trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Trong bối cảnh và xu hướng phát triển mới với những cơ hội, thuận lợi và khó khăn, thách thức hiện hữu, ngành Du lịch Việt Nam đã tiến hành xây dựng Chiến lược phát triển du lịch cho giai đoạn 10 năm tới. Chiến lược bám sát định hướng phát triển kinh tế- xã hội của đất nước trong giai đoạn tới phát triển tập trung về chiều sâu, đảm bảo hiệu quả bền vững với tính chuyên nghiệp cao, phát triển có ưu tiên, trọng tâm trọng điểm, có chất lượng, có thương hiệu, có sức cạnh tranh. Những nội dung của quy hoạch phát triển du lịch giai đoạn 1995-2010 không còn phù hợp nữa. Để cụ thể hóa những định hướng chiến lược phát triển tiếp sức phát triển cho giai đoạn tới, ngành Du lịch cần thiết tiếp tục phải thực hiện quy hoạch tổng thể phát triển cho giai đoạn đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

2. Căn cứ lập quy hoạch

2.1. Các căn cứ pháp lý

– Luật Du lịch số 44/2005/QH11 ngày 14/6/2005 và Nghị định 92/2007/NĐ-CP ngày 1/6/2007 của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Du lịch.

  – Luật Di sản văn hoá số 28/2001/QH10 ngày 29/6/2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa số 32/2009/QH12 ngày 18/06/ 2009; Nghị định 98/2010/NĐ-CP ngày 21/09/2010 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản văn hoá.

– Luật Bảo vệ Môi trường và các văn bản dưới luật có liên quan đến Du lịch.

– Nghị định 92/2006/NĐ-CP ngày 7/9/2006 của Thủ tướng Chính phủ về lập, phê duyệt và quản lý quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội; Nghị định 04/2008/NĐ-CP ngày 11/1/2008 của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 92/2006/NĐ-CP.

– Thông tư 01/2007/TT-BKH ngày 7/2/2007 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 92/2006/NĐ-CP; Thông tư 03/2008/TT-BKH ngày 1/7/2008 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định 04/2008/NĐ-CP

– Quyết định số 281/2007/QĐ-BKH của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư ngày 26/3/2007 về việc ban hành định mức chi phí lập, thẩm định quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội, quy hoạch ngành và quy hoạch các sản phẩm chủ yếu.

– Quyết định số 4136/QĐ-BVHTTDL của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày 8/9/2010 về việc phê duyệt nội dung đề cương Đề án “Quy hoạch tổng thể phát triển Du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”.

– Quyết định số 4205/QĐ-BVHTTDL của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày 15/11/2010 về việc phê duyệt nội dung dự toán xây dựng Đề án “Quy hoạch tổng thể phát triển Du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”.

– Quyết định số 426/QĐ-TCDL của Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch ngày 14/9/2010 về việc giao nhiệm vụ xây dựng Đề án “ Quy hoạch tổng thể phát triển Du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”.

2.2. Các căn cứ khác

– Định hướng Chiến lược phát triển kinh kinh tế – xã hội Việt Nam đến năm 2020;

– Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2473/QĐ-TTg ngày 30/12/2011;

– Chiến lược tổng thể phát triển khu vực dịch vụ của Việt Nam đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 175/QĐ-TTg ngày 27/01/2011;

– Điều chỉnh Chiến lược phát triển giao thông vận tải đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng phê duyệt Chính phủ tại Quyết định số 35/2009/QĐ-TTg ngày 03/03/2009;

– Quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2190/QĐ-TTg ngày 24/12/2009;

– Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển ngành giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1436/QĐ-TTg ngày 09/11/2009;

– Quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường bộ Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng phê duyệt Chính phủ tại Quyết định số 1327/QĐ-TTg ngày 24/08/2009;

– Quy hoạch chi tiết đường bộ ven biển Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 129/QĐ-TTg ngày 18/01/2010;

– Quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và tầm nhìn sau 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1734/QĐ-TTg ngày 12/01/2008;

– Các báo cáo quy hoạch các ngành kinh tế và sản phẩm chủ yếu có liên quan;

– Tình hình thực tế phát triển du lịch và đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch Tổng thể Phát triển du lịch Việt Nam 1995-2010; nhu cầu và xu hướng phát triển du lịch thế giới, khu vực và du lịch trong nước trong giai đoạn mới;

– Các số liệu thống kê và tài liệu khác liên quan.

3. Quan điểm, mục tiêu và nhiệm vụ quy hoạch

3.1. Quan điểm quy hoạch

Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch đảm bảo các nguyên tắc về quy hoạch ngành được quy định trong Luật Du lịch:

– Phù hợp với định hướng phát triển kinh tế – xã hội và Chiến lược phát triển ngành du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030.

– Đảm bảo chủ quyền quốc gia, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

– Bảo vệ, phát triển tài nguyên du lịch và môi trường, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

– Bảo đảm tính khả thi cân đối cung và cầu du lịch; phát huy lợi thế quốc gia, thế mạnh từng vùng, địa phương; sử dụng hợp lý, hiệu quả tài nguyên; đáp ứng nhu cầu du lịch.

– Tuân thủ phương pháp lập quy hoạch

3.2. Mục tiêu

Cụ thể hóa các quan điểm, mục tiêu phát triển du lịch của Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 nhằm:

– Thực hiện công tác quản lý phát triển du lịch đảm bảo có hiệu quả và thống nhất trên toàn quốc.

– Tạo cơ sở lập các quy hoạch phát triển du lịch vùng, địa phương, các khu du lịch trọng điểm, các dự án đầu tư phát triển du lịch.

3.3.Nhiệm vụ của quy hoạch

– Xác định vị trí, vai trò và lợi thế của ngành du lịch trong phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

-Phân tích, đánh giá các nguồn lực và hiện trạng phát triển du lịch, trong đó có đánh giá các chỉ tiêu, những kết quả đạt được, những tồn tại và nguyên nhân so với quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam 1995-2010.

– Xác định quan điểm, mục tiêu phát triển du lịch Việt Nam giai đoạn đến năm 2020; Dự báo các chỉ tiêu và luận chứng các phương án phát triển đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

– Tổ chức không gian du lịch, đầu tư kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch.

– Xác định danh mục các khu vực, các dự án ưu tiên đầu tư, nhu cầu sử dụng đất, vốn đầu tư, nguồn nhân lực du lịch; Định hướng thị trường và sản phẩm du lịch; Tổ chức hoạt động kinh doanh du lịch.

– Đánh giá tác động môi trường, các giải pháp bảo vệ tài nguyên du lịch và môi trường.

– Đề xuất cơ chế, chính sách; giải pháp, mô hình tổ chức quản lý, phát triển du lịch theo quy hoạch.

4. Phương pháp lập quy hoạch

– Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa trong nước và nước ngoài.

– Phương pháp tổng hợp, phân tích.

– Phương pháp chuyên gia.

– Phương pháp sơ đồ, bản đồ.

5. Quá trình lập Quy hoạch

Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được bắt đầu xây dựng từ năm 2010, qua các bước sau:

–      Tổ chức đánh giá tình hình thực hiện Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam giai đoạn 1995-2010

–      Thu thập tài liệu, số liệu chuyên ngành, tham khảo sử dụng các chiến lược, quy hoạch kinh tế – xã hội, chiến lược phát triển dịch vụ và chiến lược phát triển các ngành liên quan.

–         Khảo sát thực tế hoạt động du lịch trên địa bàn cả nước mang tính đại diện.

–      Tổ chức khảo sát học tập kinh nghiệm quy hoạch phát triển du lịch tại Malaixia, Inđônêxia

–         Xây dựng nội dung định hướng quy hoạch phát triển du lịch giai đoạn đến 2020 và tầm nhìn đến 2030

–         Tổ chức hội thảo chuyên ngành; lấy ý kiến chuyên gia

–         Tiến hành đánh giá môi trường chiến lược đối với Quy hoạch

Toàn văn báo cáo xin xem tại đây!

Quý độc giả có thể download toàn văn tài liệu thông qua Download Attachments phía dưới.