Kinh nghiệm quốc tế xây dựng chiến lược phát triển du lịch Malaysia

   Các chính sách và chiến lược phát triển du lịch cũng được lên kế hoạch thông qua Kế hoạch 5 năm của Malaysia. Trong một nỗ lực để củng cố và thúc đẩy ngành du lịch phát triển ngang bằng với các điểm đến quốc tế khác. Do đó, chiến lược được xem là có ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch phát triển du lịch như là cơ sở và hướng dẫn trong sự phát triển của ngành du lịch, cũng như phát triển khái niệm điểm du lịch thân thiện tại Malaysia. Ngoài ra, giá trị gia tăng của ngành du lịch cũng chịu trách nhiệm trong Chương trình chuyển đổi kinh tế (ETP), thông qua Khu vực kinh tế trọng điểm quốc gia (NKEA) về Du lịch, để tiếp tục thúc đẩy đất nước hướng đến việc phát triển hơn nữa và tạo ra thu nhập cao vào năm 2020.
Chiến lược du lịch Malaysia
   + Chiến lược tập trung giải quyết ba thách thức cơ bản:
   + Nâng cao khả năng tiếp cận điểm đến của khách du lịch;
   + Đảm bảo khách du lịch có có trải nghiệm chất lượng cao nhất;
   + Hỗ trợ các khu vực để đáp ứng và hưởng lợi từ việc tăng số lượng khách đến.
   Một chiến lược tốt không chỉ được thiết kế để giúp ngành thu hút du khách và nguồn đầu tư có giá trị cao, không chỉ cho các điểm nóng du lịch trong mùa cao điểm, mà còn cho các khu vực khác trong suốt cả năm.
   Bối cảnh chung
   Du lịch đã trở thành một trong những thành phần kinh tế và các hoạt động xã hội quan trọng nhất. ngày nay, Du lịch đã đóng góp trực tiếp 5% vào GDP của thế giới và là 1 trong 12 nhóm ngành quốc tế toàn cầu đồng thời cũng là một trong những nhóm ngành xuất khẩu ở cả các nước phát triển và đang phát triển.
   Một số định hướng du lịch toàn cầu có ảnh hưởng đối với du lịch Malaysia:
– Tăng trưởng toàn cầu trong khách du lịch quốc tế sẽ tiếp tục, nhưng với tốc độ vừa phải hơn
– Khách du lịch quốc tế sẽ tăng trung bình 43 triệu mỗi năm giữa năm 2010 và 2030
– Khách du lịch quốc tế sẽ đạt con số 1.8 tỷ năm 20130
– Lượng khách quốc tế đến các điểm đến có kinh tế mới nổi dự kiến sẽ vượt qua các điểm đến có kinh tế tiên tiến từ năm 2015
– Số lượng khách quốc tế đến tại các nền kinh tế mới nổi vẫn còn khiêm tốn so với quy mô dân số của họ
– Châu Á và Thái Bình Dương sẽ thu hút hầu hết lượng khách đến
– Nam Á sẽ là tiểu vùng có tốc độ tăng trưởng về lượng khách quốc tế nhanh nhất
– Đông Bắc Á sẽ là tiểu vùng được thăm quan nhiều nhất năm 2030
– Những khách đến trong tương lai sẽ được phân bổ đều hơn tại các điểm đến
   Xu hướng thay đổi ngành du lịch Malaysia – điểm đến hấp dẫn
   Malaysia tiếp tục được xếp hạng là một trong những điểm điến phổ biến nhất trên thế giới. Năm 2016, UNWTO tiếp tục xếp Malaysia là một trong 12 quốc gia nên đến thăm nhất trên thế giới.
Nhận diện các thách thức trong thời gian tới
– Sự hấp dẫn của điểm đến
– Sự đóng góp về mặt kinh tế của ngành du lịch
– Sự hạn chế về khả năng tiếp cận hàng không do những biện pháp hợp lý hóa của hãng hàng không quốc gia (MAS – Malaysia Airlines Berhad)
Quy hoạch và phát triển du lịch ở Malaysia được coi là quan trọng để Malaysia có thể tiếp tục cạnh tranh trong khu vực; đặc biệt là với các nước ASEAN khác. Mức độ quan trọng của sự phát triển du lịch của Malaysia có thể được nhìn thấy thông qua kế hoạch 5 năm thể hiện mọi khía cạnh của Malaysia; luôn nhấn mạnh du lịch là nguồn thu nhập quốc gia quan trọng. Theo đó, chiến lược phát triển du lịch ở Malaysia luôn được ban hành theo Kế hoạch 5 năm nên tất cả các kế hoạch du lịch đều đạt được.
Theo Kế hoạch chiến lược chuyển đổi ngành du lịch Malaysia (MTTP 2020) chiến lược bao gồm:
Tầm nhìn:
Xây dựng Malaysia trở thành một đất nước du lịch hàng đầu
Chính sách quốc gia về du lịch:
Phát triển ngành du lịch theo cách bền vững và tối đa hóa tiềm năng của du lịch như một ngành cơ bản và có sự tăng trưởng mới có thể tạo ra các hoạt động kinh tế và việc làm cho người dân Malaysia.
Chủ đề phát triển:
– Sự xa xỉ có thể chi phí được (Dịch vụ và sản phẩm cao cấp dành cho tất cả các đối tượng khách, VD du lịch mua sắm)
– Sự phiêu lưu trong tự nhiên (Phát triển sản phẩm du lịch mạo hiểm khai thác tài nguyên du lịch tự nhiên)
– Giải trí gia đình (Tập trung vào sản phẩm giải trí dành cho đối tượng khách là gia đình)
– Sự kiện, giải trí, chăm sóc sức khỏe và thể thao
– Du lịch kinh doanh (MICE)
   Du lịch đang xác định tiềm năng khu kinh tế trọng điểm quốc gia cho tầm nhìn đến năm 2020 trong chương trình du lịch trong chuyển đổi kinh tế (Tourism in Economic Transformation Program ETP). Malaysia đã xác định mục tiêu phát triển du lịch trong các giai đoạn của chương trình chuyển đổi này cụ thể : đón 36 triệu lượt khách du lịch và doanh thu du lịch đạt 168 tỷ RM vào cuối năm 2020. NKEA đã xác định 12 sáng kiến phát triển du lịch để đạt được mục tiêu cho năm 2020. 12 sáng kiến này được định nghĩa là các dự án điểm (EPPs – Entry point Projects) theo năm chủ đề để tăng cường ngành du lịch. EPPs sẽ kích thích tăng trưởng du lịch từ RM 36.9 tỷ trong GNI lên RM 103.6 tỷ trong GNI vào năm 2020 (Malaysia, 2010). Năm chủ đề và 12 EPP như sau:
   Chủ đề 1: Giá cả phải chăng
EPP 1: Định vị Malaysia là điểm đến mua sắm miễn thuế đối với hàng hóa du lịch: Giá hàng hóa nước ngoài là cao hơn ở Malaysia, hơn cả các nước láng giềng khác do thuế cao. Chính phủ Malaysia xác định phát triển đất nước là điểm đến mua sắm miễn thuế để thu hút khách du lịch nước ngoài. Bộ Du lịch sẽ triển khai EPP này phối hợp với Bộ Thương mại và Công nghiệp Quốc tế. Dự án này sẽ tăng hoạt động mua sắm của khách du lịch nước ngoài từ 28%/ năm 2009 lên 35% vào năm 2020. Tổng số việc làm sẽ được tạo ra khoảng 64.000 trong giai đoạn này.
EPP 2: Chỉ định khu vực trung tâm thành phố Kuala Lumpur-Bukit Bintang là khu mua sắm sôi động: Dự án này sẽ phát triển Trung tâm thành phố Kuala Lumpur (KLCC) đến khu vực Bukit Bintang thành một khu vực mua sắm hàng đầu tại Malaysia.
Dự án này đã phát triển các lối đi dành cho người đi bộ và phương tiện giao thông công cộng như đường sắt, dịch vụ xe buýt để tạo điều kiện thuận lợi khách du lịch. Bộ Du lịch sẽ phát triển dự án để tạo ra khoảng 14.500 việc làm mới.
EPP 3: Thành lập ba cửa hàng cao cấp mới tại Malaysia: Dự án này sẽ hỗ trợ du lịch Malaysia với kỳ vọng đây là một điểm đến mua sắm hàng đầu ở châu Á. Dự án này sẽ thiết lập các cửa hàng cao cấp ở ba địa điểm: Iskandar Malaysia, Sepang và Penang.
   Chủ đề 2: Phiêu lưu tự nhiên
EPP 4: Thiết lập Malaysia như một trung tâm đa dạng sinh học toàn cầu: Mục tiêu chính của dự án này là thu hút quốc tế chú ý đến đa dạng sinh học tuyệt vời của Malaysia, hỗ trợ du lịch có trách nhiệm và thúc đẩy quản lý bền vững tại các khu vực tự nhiên của đất nước. Dự án này bao gồm việc giới thiệu sự phong phú đa dạng sinh học của rừng nhiệt đới, môi trường sống nước ngọt và môi trường biển và hệ thực vật và động vật địa phương. Dự án này sẽ tiếp tục với ba sáng kiến chính nhằm phát triển Malaysia là điểm đến du lịch sinh thái hàng đầu thế giới, cung cấp dịch vụ tốt nhất, gói sản phẩm và sử dụng bền vững các nguồn lực và trao quyền cho cộng đồng nông thôn. Các Bộ Tài nguyên và Môi trường (NRE) và Bộ Du lịch sẽ làm việc cùng nhau.
   Chủ đề 3: Vui chơi gia đình
EPP 5: Phát triển khu nghỉ dưỡng tích hợp thiên nhiên sinh thái ở Sabah: Malaysia sẽ phát triển một môi trường sinh thái tích hợpkhu nghỉ mát ở Sabah trong dự án này. Dự án này sẽ đảm bảo phát triển xanh như các tòa nhà tiết kiệm năng lượng; sử dụng năng lượng tái tạo, tái chế và tiêu thụ năng lượng thấp góp phần thể hiện sự giàu có trong đa dạng sinh học của Sabah, rừng ngập mặn, du lịch sinh thái, du lịch trên sông, rừng mưa nhiệt đới và các nhà nghỉ thiên nhiên. Bộ Du lịch sẽ thực hiện hợp tác dự án này với Chính phủ bang Sabah. Dự án này sẽ tác động đến GNI dự kiến sẽ là 707 triệu RM với khoảng 8.000 việc làm được tạo ra vào năm 2020.
EPP 6: Tạo ra một eo biển Riviera: Malaysia sẽ phát triển năm nhà ga du lịch Penang, Sepang, Malacca, Tanjung Pelepas và Kota Kinabalu đẳng cấp thế giới nhằm mục đích để thu hút hành khách cũng như du khách quốc tế. Để đảm bảo sự thành công của Eo biển Riviera, Bộ Du lịch và BộGiao thông vận tải đã thành lập Hôi đồng Straits Riviera (Straits Riviera Council). Hội đồng này đã xây dựng và thực hiện kế hoạch chi tiết các cảng biển quốc gia và tuyến du hành. Dự án này sẽ tác động trong GNI dự kiến sẽ là 1,8 tỷ RM với khoảng 9.700 việc làm được tạo ra vào năm 2020.
   Chủ đề 4: Sự kiện, Giải trí, Spa và Thể thao
EPP 7: Nhắm mục tiêu nhiều sự kiện quốc tế hơn: Malaysia sẽ phát triển ba hoặc bốn sự kiện quốc tế nổi tiếng trong đất nước để thu hút khách du lịch sự kiện. Dự án này sẽ thiết lập một cơ quan sự kiện dành riêng cho Malaysia để xác định các sự kiện quốc tế mới cũng như phát triển một cụm sự kiện và đánh giá tác động của các sự kiện được lưu trữ. Điều này dự án sẽ tác động trong GNI dự kiến là 427 triệu RM với khoảng 8.000 việc làm được tạo ra vào năm 2020.
EPP 8: Thiết lập các khu giải trí chuyên dụng: Dự án này đã xác định năm thành phố của Malaysia bao gồm Greater Kuala Lumpur / Klang Valley, Genting Cao nguyên, Penang, Langkawi và Kota Kinabalu. Đây là những như vị trí tiềm năng dành riêng cho khu giải trí. Tác động dự kiến của dự án này sẽ là 0,7 tỷ RM GNI và khoảng 5.614 việc làm vào năm 2020.
EPP 9a: Phát triển chuyên môn địa phương và điều tiết tốt hơn ngành công nghiệp spa: Dự án này sẽ phát triển ba trung tâm xuất sắc trở thành các trung tâm đào tạo để xây dựng kỹ năng trị liệu địa phương trong ngành công nghiệp spa. Ba vị trí tiềm năng cho các trung tâm đào tạo bao gồm Kuala Lumpur / Klang Velley, Johor và Sabah. Bộ Du lịch, Bộ Y tế và Bộ Nhà ở và Chính quyền địa phương đã thiết lập Spa và Chăm sóc sức khỏe. Hội đồng quốc gia công nhận và đánh giá của các cửa hàng spa và chăm sóc sức khỏe. Tác động dự kiến của điều này dự án sẽ là RM0.4 tỷ trong GNI và khoảng 3.500 việc làm vào năm 2020.
EPP 9b: Mở rộng hoạt động du lịch thể thao ở Malaysia ngoài các sự kiện đã có: Malaysia đã cải thiện các môn thể thao du lịch bằng cách phát triển các môn thể thao, đặc biệt là du lịch golf. Malaysia có thể đạt khoảng 0,3 tỷ RM trong GNI và tạo ra 2.100 việc làm vào năm 2020 theo dự án này.
   Chủ đề 5: Du lịch kinh doanh
EPP 10: Xây dựng Malaysia là điểm đến của du lịch kinh doanh hàng đầu: Dự án này sẽ làm tăng doanh nghiệp du lịch từ 5% đến 8% vào năm 2020. Trong thời gian này khách du lịch kinh doanh đến sẽ đạt được trong 2,9 triệu. Tác động dự kiến của dự án này đến năm 2020 sẽ là 9,9 tỷ RM trong GNI và 16,700 việc làm bổ sung.
EPP 11: Tăng cường khả năng kết nối với các thị trường có mức độ ưu tiên trung bình: Úc, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan và Hàn Quốc sẽ đóng góp hơn 90% khách du lịch đến từ các nước trung bình vào năm 2020. Malaysia sẽ tăng các chuyến bay hàng không tại mười thành phố chính của sáu quốc gia này; Bắc Kinh, Delhi, Melbourne, Mumbai, Osaka, Seoul, Thượng Hải, Sydney, Đài Bắc và Tokyo.
EPP 12: Cải thiện mức giá, sự kết hợp và chất lượng của các khách sạn: Dự án này sẽ giới Thuế suất đầu tư (ITA) nhằm khuyến khích và nâng cấp các khách sạn 4 và 5 sao có sở hữu nước ngoài. Bộ Du lịch sẽ triển khai hợp tác dự án với MIDA. Tác động dự kiến từ dự án này đóng góp của GNI của RM5.5 tỷ và 64.000 công việc được bổ sung.

   Bài học kinh nghiệm:
   – Cách thức thực hiện:
Chính phủ Malaysia (GOM) đã thông qua các kế hoạch phát triển cho thời hạn khác nhau để nâng cao phát triển bền vững trong nước. Phát triển du lịch là một trong những yếu tố then chốt cho mỗi sự phát triển của các kế hoạch. GOM đã đặc biệt chú trọng vào ngành du lịch trong suốt quá trình quy hoạch. Trên cơ sở đánh giá Kế hoạch lần thứ IX và Kế hoạch lần thứ 21 của Malaysia về phân tích phát triển du lịch. Hơn thế nữa, Malaysia cũng đã xây dựng Chương trình chuyển đổi kinh tế (ETP) năm 2010 để tăng cường phát triển kinh tế và du lịch hơn nữa trong nước và coi đây là một trong những lĩnh vực then chốt trong ETP.
Các tài liệu được sử dụng và tham khảo để xây dựng chiến lược phát triển bao gồm Chính sách Du lịch Quốc gia (NTP), Kế hoạch Vật lý Quốc gia (NPP) và Chương trình nghị sự địa phương 21 (LA 21) để xây dựng quan điểm phát triển du lịch.
+ Du lịch là ngành dịch vụ lớn nhất của Malaysia về thu nhập ngoại hối. Malaysia đã nhắm đến chiếm một vị trí trong 10 quốc gia trên thế giới về khách du lịch quốc tế. Để đạt được vị trí này, Malaysia nhấn mạnh vào việc thu hút khách du lịch phi Hồi giáo đến trong nước cũng như khách du lịch Hồi giáo.
+ Kế hoạch thứ 9 và thứ 10 của Malaysia đã được ưu tiên cao trong phát triển du lịch. Chính phủ Malaysia nhấn mạnh vào phát triển du lịch bền vững trong nước. Chính phủ thông qua và thực hiện các luật và quy định khác nhau để đảm bảo phát triển du lịch bền vững. Lưu trú và các hoạt động du lịch thân thiện với môi trường được khuyến khích trong lĩnh vực này.
+ Chính phủ đã thực hiện chính sách và quy định cần thiết cho phát triển du lịch bền vững. Chính phủ cũng nhấn mạnh đến du lịch phát triển khu vực rừng giải trí, vùng nước, vùng ven biển và những nơi phù hợp khác trên khắp cả nước. Mặc dù những thành tựu này, một số vấn đề cần được giải quyết, bao gồm cả nhu cầu phát triển du lịch sinh thái, du lịch thiên nhiên, du lịch văn hóa và các sản phẩm du lịch tiềm năng khác để thu hút khách du lịch.
+ Cơ hội chia sẻ lợi ích cộng đồng, thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển du lịch dựa vào khu vực là cần thiết để tăng cường ngành du lịch ở Malaysia. Chính phủ kêu gọi sự tham gia của tất cả các cơ quan liên đến phát triển quan du lịch trong lĩnh vực này.
+ Thực hiện các sáng kiến để có đủ nguồn nhân lực và tinh thần phát triển kinh doanh nhấn mạnh vào giáo dục và các hoạt động nghiên cứu có thể được phát triển du lịch như một động lực thúc đẩy khu vực kinh tế cho Malaysia.
+ Đối với chiến lược quảng bá, Các thị trường được phân khúc rõ ràng, mỗi phân đoạn thị trường có kế hoạch hành động riêng bám sát trục chiến lược đã được định hướng.
   Thành viên tham gia soạn thảo chiến lược
Nhóm tư vấn bao gồm các chuyên gia, giám đốc cấp cao về lập kế hoạch chiến lược, các chuyên gia trong các lĩnh vực truyền thông doanh nghiệp, quản trị doanh nghiệp, công nghệ thông tin, phát triển gói, quản lý nhân sự…

Tài liệu tham khảo
1. Malaysia Tourism Transformation Plan (MTTP) 2020 , http://cf.cdn.unwto.org/sites/all/files/pdf/malaysia_1.pdf.
2. Tourism Development in Malaysia from the Perspective of Development Plans, Md. Anowar Hossain Bhuiyan1,2, Chamhuri Siwar1 & Shaharuddin Mohamad Ismail, Asian Social Science; Vol. 9, No. 9; 2013 ISSN 1911-2017 E-ISSN 1911-2025 Published by Canadian Center of Science and Education.
3. Policy and Tourism Development Strategy towards tourist Friendly Destination in Kuala Lumpur, Ahmad Nazrin Aris Anuar, Habibah Ahmad, Hamzah Jusoh & Mohd Yusof Hussain, Asian Social Science; Vol. 9, No. 2; 2013, ISSN 1911-2017 E-ISSN 1911-2025, Published by Canadian Center of Science and Education.

Lan Hương